ดอกทานตะวันคือ สัญลักษณ์ของความหวัง เมื่อใดที่แสงแห่งตะวันสาดส่อง ดอกทานตะวันก็จะเบ่งบาน เช่นนั้นจึงเปรียบดอกไม้นี้กับความไม่สิ้นหวังนั่นเอง นอกจากทานตะวันจะมีความสวยงามแล้วก็ยังมีสรรพคุณมากมาย…
น้ำมันจากเมล็ดทานตะวันสามารถช่วยลดระดับไขมันในเส้นเลือด เนื่องจากเมล็ดทานตะวันมีรสร้อน แล้วเมล็ดทานตะวันยังช่วยลดความดันเลือดและช่วยทำให้อวัยวะภายในร่างกายชุ่มชื้น นอกจากนี้ น้ำมันจากเมล็ด รากและลำต้นทานตะวันก็มีสรรพคุณช่วยขับเสมหะ ใบทานตะวันเป็นยาแก้โรคเบาหวาน ดอกทานตะวัน ฐานรองดอกและฝักช่วยแก้อาการปวดศีรษะ วิงเวียนศีรษะและตาลาย แล้วยังช่วยแก้อาการปวดฟันและช่วยแก้อาการปวดประจำเดือนด้วย ฐานรองดอกทานตะวันสามารถช่วยรักษาอาการเต้นนมอักเสบและอาการบวมฝีได้ เปลือกของเมล็ดทานตะวันช่วยแก้อาการหูอื้อ รากและลำต้นทานตะวันเป็นยาขับพิษร้อนกับถอนพิษไข้และช่วยแก้อาการบวมน้ำ แล้วก็เป็นยาแก้หวัดรักษาอาการไอแถมยังช่วยแก้อาการร้อนในได้ด้วย แกนหรือไส้ลำต้นทานตะวันช่วยแก้อาการไอกรน โดยการนำไปต้มกับน้ำแล้วดื่มและแกนต้นทานตะวันก็ช่วยรักษาฝีที่เต้านม แล้วยังเป็นยาแก้มะเร็งกระเพาะอาหารและมะเร็งหลอดอาหาร ใบ รากและลำต้นทานตะวันช่วยแก้โรคหอบหืด ดอกทานตะวันมีรสเฝื่อนใช้เป็นยาแก้โรคหลอดลมอักเสบ รากทานตะวันช่วยขับลม ราก ลำต้นและฐานรองดอก ดอกและฝักทานตะวันใช้เป็นยาแก้อาการปวดท้องและช่วยแก้บิดถ่ายเป็นเลือด แกนต้น ดอกและฝักทานตะวันช่วยแก้อาการปวดกระเพาะ ดอกและฝักทานตะวันช่วยแก้อาการท้องผูกสำหรับผู้สูงอายุและช่วยแก้โรคอีสุกอีใส เมล็ดและน้ำมันจากเมล็ดทานตะวันช่วยแก้โรคบิด รากทานตะวันใช้เป็นยาระบายกับเป็นยาถ่ายพยาธิไส้เดือนและช่วยแก้อาการฟกช้ำ ราก แกนหรือไส้ลำต้นและน้ำมันจากเมล็ดทานตะวันใช้เป็นยาขับปัสสาวะ เมล็ดและน้ำมันจากเมล็ดทานตะวันช่วยขับหนองใน รากและลำต้นทานตะวันช่วยแก้ตกขาวของสุภาพสตรี ดอกทานตะวันช่วยบีบมดลูกและช่วยทำให้หน้าตาสดใสกับรักษาใบหน้าบวมตึง แล้วยังช่วยแก้โรคไขข้อกระดูกอักเสบและฝี แกนต้นทานตะวันช่วยแก้เนื้องอกเยื่อบุผิวถุงน้ำคร่ำ หากมีแผลที่มีเลือดไหลให้ใช้แกนกลางของลำต้นทานตะวันพอกบริเวณแผล เมล็ดทานตะวันช่วยแก้อาการมูกเลือดและใช้เป็นยาบำรุงตับไต ใบทานตะวันใช้เป็นยารักษาแผลไฟไหม้และน้ำร้อนลวก ทั้งต้นทานตะวันใช้รักษาแผลสดและแผลฟกช้ำ น้ำมันจากเมล็ดทานตะวันช่วยแก้ฝีฝักบัวและใช้เป็นยาแก้พิษจากแมลงสัตว์กัดต่อยได้
กล่าวถึงสรรพคุณกันแล้วก็มาถึงประโยชน์ของทานตะวันบ้าง
– เมล็ดทานตะวัน เมื่อนำไปคั่วให้แห้งใช้เป็นอาหารว่างหรือหากนำไปอบและปรุงแต่งก็จะได้คุกกี้ทานตะวัน
– เมล็ดทานตะวันเป็นแหล่งโปรตีนที่สามารถใช้แทนเนื้อสัตว์ได้และยังมีธาตุเหล็กสูงไม่แพ้ธาตุเหล็กจากไข่แดง
หรือตับสัตว์ ฉะนั้นเมล็ดทานตะวันจึงเหมาะกับผู้ทานมังสวิรัติ โดยการเลือกรับประทานเมล็ดทานตะวันจะต้องเลือกที่ยังใหม่ๆ ไม่มีกลิ่นเหม็นหืนและให้สังเกตจากเปลือกหุ้มเมล็ดจะต้องมีสีเทา ไม่เป็นสีเหลืองหรือสีน้ำตาล
– เมล็ดทานตะวันมีคุณค่าทางโภชนาการค่อนข้างสูง ประกอบไปด้วยโปรตีน แคลเซียม ธาตุเหล็ก ฟอสฟอรัส และ
ยังมีวิตามินเอ วิตามินบี2 วิตามินอีและวิตามินเค เฉพาะอย่างยิ่งวิตามินอีในเมล็ดทานตะวันจะมีมากกว่าพืชชนิดอื่น ซึ่งวิตามินอีจะช่วยต้านอนุมูลอิสระ ช่วยให้ผิวพรรณดูสดใส ช่วยให้ระบบสืบพันธุ์เป็นปกติ ช่วยลดไขมันในเส้นเลือด ช่วยป้องกันหัวใจวาย ช่วยบำรุงสายตาและอาจจะช่วยชะลอการเกิดต้อกระจกด้วย แล้วเมล็ดทานตะวันยังช่วยป้องกันการเกาะตัวของเกล็ดเลือดและช่วยเพิ่มการไหลเวียนโลหิต ป้องกันและต่อต้านสารเคมีที่จะก่อให้เกิดมะเร็งในปาก
– เมล็ดทานตะวัน เมื่อนำไปเพาะเป็นทานตะวันต้นอ่อนหรือทานตะวันงอกจะมีรสหวานกรอบ สามารถนำไป
ทำอาหารได้หลายอย่างหรือจะนำไปปั่นเป็นน้ำผัก เพื่อดื่มก็ดีไม่น้อย แต่จะต้องดื่มตอนที่ท้องยังว่างหรือดื่มก่อนอาหารประมาณครึ่งชั่วโมง
– น้ำมันดอกทานตะวันหรือน้ำมันจากเมล็ดทานตะวัน สามารถนำไปปรุงอาหารได้ดีมีประโยชน์ เนื่องจากเป็น
น้ำมันที่ไม่อิ่มตัวสูงกว่าร้อยละ 90 ซึ่งร่างกายไม่สามารถสังเคราะห์ขึ้นได้เอง ทำให้ช่วยลดระดับคอเลสเตอรอลในเลือด ช่วยป้องกันโรคหลอดเลือดหัวใจและโรคมะเร็งได้
– กากจากเมล็ดทานตะวัน เมื่อนำไปสกัดเอาน้ำมันจะมี่โปรตีนอยู่ประมาณ 30-40% และมีแคลเซียม ซึ่งจะ
สามารถนำไปเป็นส่วนผสมของอาหารสัตว์ได้
– รากทานตะวันสามารถนำไปทำแป้งเค้กและสปาเกตตีได้ แล้วรากยังใช้ประกอบอาหารสำหรับผู้ป่วยโรคเบา
เบาหวานได้อีกด้วย
– กลีบดอกทานตะวันสามารถนำไปต้ม ซึ่งจะได้สีเหลืองและใช้ย้อมสีผ้า
– เปลือกของลำต้นทานตะวันจะมีลักษณะคล้ายเยื่อไม้ ฉะนั้นจึงสามารถนำไปใช้ทำกระดาษที่มีคุณภาพ ลำต้น
หรือจานดอก เมื่อนำไปเผาเป็นขี้เถ้า สามาถนำไปใช้เป็นเชื้อเพลิงในอุตสาหกรรมหลอมเหล็ก
– ลำต้นทานตะวัน เมื่อทำการไถกลบจะกลายเป็นปุ๋ยอย่างดีช่วยเพิ่มความอุดมสมบูรณ์ให้แก่ดิน ต้นทานตะวัน
เป็นพืชที่ช่วยในการฟื้นฟูดิน หากปลูกต้นทานตะวันแบบไฮโดรโพนิกส์ ต้นทานตะวันจะสามารถสะสมสารตะกั่วได้ 0.86 mg./kg. แล้วยังช่วยส่งเสริมการย่อยสลายคาร์โบฟูรานด้วย
– เนื่องด้วยดอกทานตะวันไม่ผสมเกสรในต้นเดียวกันจะต้องอาศัยผึ้งหรือแมลงบางชนิดนำละอองเกสรจากดอก
อื่นมาช่วยการผสมพันธุ์ ฉะนั้นจึงทำให้เกิดอาชีพเลี้ยงผึ้งควบคู่กับการปลูกต้นทานตะวัน
ทั้งหมดทั้งมวลนี้ทำให้เราสามารถเลือกรับประทานผลิตผลและผลิตภัณฑ์ของทานตะวันได้โดยไม่มีข้อสงสัยอีกแล้วนะจ๊ะ